برای ما که به عسل علاقهمند هستیم، همواره پرسشهایی درباره روش های تولید آن وجود داشته است. عسل چگونه تولید میشود و آیا عسل واقعاً مدفوع زنبور است؟ اولاً، باید بگوییم که عسل به هیچ وجه مدفوع زنبور عسل نیست. در واقع، عسل نتیجه فرایندی است که زنبورها در طول فصلهای گرم سال انجام میدهند. زنبورها به خوبی میدانند که برای تغذیه خود، باید از شیرینی منابع طبیعی بهره ببرند. آنها به گلها و گیاهان میروند و شهد را از آنها جمعآوری میکنند. در این مقاله قصد داریم ابتدا به سؤال عسل چگونه تولید میشود پاسخ دهیم و سپس عوامل مؤثر و رازهای تولید عسل را مورد بررسی قرار دهیم.
چنان چه قصد خرید عسل طبیعی و بهره مندی از خواص بی شمارش را دارید، توصیه می شود حتماً آن را از یک فروشنده یا زنبوردار معتمد خریداری نمایید!
عسل: نه مدفوع زنبور، نه بذاق
اگرچه برای زنبورداران پاسخ این سوال ساده است، اما برای افرادی که تنها عسل را مصرف میکنند، ممکن است این سوال پیش بیاید: عسل چگونه تولید میشود؟ بعضی میگویند عسل مدفوع زنبور است و بعضی دیگر میگویند که عسل بذاق دهان زنبور است. در اینجا تلاش میکنیم به این سوالات پاسخ دهیم.
پاسخ به این سوال بسیار ساده است. بدون شک، هیچ موجود زندهای مدفوع خود را ذخیره نمیکند. عسل نه مدفوع زنبور است و نه بذاق دهان زنبور. در واقع، عسل غذایی است که زنبورها در فصلهای گرم سال از شهد گلها و گیاهان جمع آوری میکنند و در فصلهای سرد سال از آن تغذیه میکنند. زنبورداران کار خود را در جهت افزایش تولید عسل انجام میدهند تا بتوانند بهرهبرداری مناسبی از آن داشته باشند.
زنبور عسل مانند سایر موجودات دارای سیستم گوارشی است و برای زنده ماندن از عسل و گرده گل تغذیه میکند. مدفوع زنبور عسل با عسل کاملاً متفاوت است. زنبور عسل به هیچ وجه مدفوع خود را درون کندو نمی ریزد، زیرا زنبور عسل یکی از پاکترین موجودات در جهان است و حساسیت بالایی به آلودگی و ذرات گرد و غبار دارد.
زنبور عسل مدفوع خود را در پروازهای خارج از کندو تخلیه میکند. این مدفوع که با نام “فضله پروازی” شناخته میشود، خارج از کندو انداخته میشود. زنبور عسل حتی در فصلهای سرد سال تا زمانی که شرایط آب و هوایی برای پرواز مساعد شود، مدفوع خود را نگه می دارد.
خواص شلغم و عسل برای سلامتی【طرز تهیه معجون】
عسل چگونه تولید میشود؟
در طبیعت، زنبورها به صورت گروهی کار تولید عسل را انجام میدهند و هر گروه از زنبورها به وظایف خاصی تعلق دارند. برخی زنبورها به جمعآوری شهد میپردازند، برخی آن را به عسل تبدیل میکنند و برخی دیگر در حفظ و نگهداری کندو و تأمین غذای زنبورها مشغول هستند.
عسل به عنوان یک منبع غذایی بسیار مغذی شناخته شده است و شامل قند، آنزیمها، ویتامینها، مواد معدنی و مواد ضد باکتری است. همچنین، میزان محتوای آب در عسل بسیار کمتر از شهد است که باعث میشود عسل بتواند برای مدت طولانی نگهداری شود. در ادامه به 8 مرحله شگفت انگیز تولید عسل اشاره خواهیم کرد:
- 1- پرواز به دنبال شهد:
- زمان شروع: زنبوران کارگر در شرایط آب و هوایی مساعد و در مناطق دارای شهد، از کندو خارج شده و به سمت منابع شهد پرواز میکنند.
- مسافت پرواز: پروازها گاهی تا ۵ کیلومتر هم ادامه دارد.
- 2- جمعآوری شهد:
- مراحل: زنبور بر روی گل یا گیاه مورد نظر مینشیند و با خرطوم خود شهد را جمعآوری میکند.
- ذخیره در عسلدان: شهد جمعآوری شده در عسلدان قرار میگیرد که در قسمت قبل از معده زنبور قرار دارد.
- 3- تغذیه از شهد:
- انرژی: زنبور در هر پرواز حدود ۴۰ میلیگرم شهد را با خود به همراه میآورد و در صورت نیاز، از شهد برای تأمین انرژی استفاده میکند.
- پروتئین: علاوه بر انرژی، زنبور از گردههای چسبیده به بدن و پاهایش برای تأمین پروتئین نیز استفاده میکند.
- 4- بازگشت به کندو:
- حمل شهد به کندو: پس از حمل حدود ۴۰ میلیگرم شهد به کندو، زنبور در حین پرواز به فعالیتهای خاصی میپردازد.
- جذب آب: زنبور روی عسل کار میکند و مقداری از آب شهد را جذب میکند. مابقی آب از طریق خرطوم درون حجرههای شش ضلعی تخلیه میشود.
- 5- تلغیظ شهد:
- در این مرحله از تولید عسل، زنبورهای کارگر بارها و بارها شهدهای موجود در حجرهها را با خرطوم خود دوباره به عسلدان میبرند و مقداری از آب آن را جذب میکنند و در حین این فرآیند آنزیم هایی مانند دیاستاز را نیز وارد شهد میکنند. (زنبوران عسل این فرآیند را تا زمانی که غلظت آب درون شهد به 20% برسد ادامه می دهند)
- 6- پلمپ حجره ها:
- زنبورهای عسل پس از تغلیظ شهد، با بال زدن سریع خود، رطوبت عسل را کمتر میکنند و زمانی که مطمئن میشوند عسل به غلظت مناسب رسیده است، بر روی حجرهها پولک میزنند و آنها را پلمپ میکنند. این عمل به منظور ذخیره سازی عسل است.
- 7- برداشت عسل: پس از پلمپ گذاری کامل یک شان (قاب های کندو)، عسل آماده برداشت شده و زنبوردار عسل را استخراج میکند.
- 8- آمادهسازی برای مصرف: عسل پس از برداشت، پاکسازی و بستهبندی میشود.
عوامل مؤثر بر تولید عسل
| عوامل مؤثر بر تولید عسل | |
|---|---|
| ۱. سلامت کندو | سلامت کندو و نظارت دقیق بر شرایط آن از اهمیت بالایی برای تولید عسل برخوردار است. پیشگیری از خطراتی مانند آفتکشها نیز ضروری است. |
| ۲. در دسترس بودن گلهای گلدار | تعداد و میزان گلها در منطقه به طور مستقیم بر تولید عسل تأثیرگذار است؛ زیرا زنبورها به دنبال شهد گل هستند. |
| ۳. شرایط آب و هوایی | شرایط هوایی مانند هوای سرد یا بارانی میتواند زنبورها را از جستجوی شهد باز دارد، که ممکن است به تأخیر در تولید عسل منجر شود. |
فواید دقیق عسل به نوع آن بستگی دارد. عسل خام و غیر پاستوریزه بیشترین فواید، مواد مغذی و آنزیم ها را برای سلامتی فراهم می کند. بیشتر عسل هایی که در فروشگاه های مواد غذایی پیدا می کنید پاستوریزه هستند و اکثر مواد مغذی و مفید خود را در فرآیند حرارت دادن از دست داده اند. اگر علاقه مند به امتحان عسل خام و ارگانیک و بهره مند شدن از فواید بی شمار آن هستید، بهتر است آن را از یک تولیدکننده محلی معتبر مانند فروشگاه شهدکده خریداری کنید.
[short_code_product_slider]
نکاتی در مورد مراحل تولید عسل
عسل حاوی ویتامین ها، مواد معدنی، اسیدهای آمینه، آنزیم ها و ترکیبات گل است. طعم، عطر و رنگ منحصر به فرد انواع مختلف عسل به نوع گیاهی که شهد از آن می آید، بستگی دارد. در ادامه به نکاتی در مورد مراحل تولید عسل اشاره خواهیم کرد:
- زنبور عسل به دلیل نیاز به منبع مقوی و کم حجم، فرآیند تغلیظ شهد و کاهش رطوبت عسل را انجام میدهد.
- رژیم غذایی زنبورها شامل عسل و گرده است. (عسل به عنوان منبع سرشار از کربوهیدرات، انرژی مورد نیاز زنبورها را فراهم می کند. در حالی که پروتئین گرده، اسیدهای آمینه ضروری را فراهم میکند.)
- شهد مایعی شیرین است که توسط گیاهان تولید می شود و قند اصلی آن ساکارز است. آنزیمهای موجود در معده عسل زنبورها این ماده را به قندهای سادهتر گلوکز و فروکتوز تجزیه میکنند.
- زنبور با وارد کردن آنزیم دیاستاز، ساکارز موجود در عسل را به قندهای سادهتر مثل فرکتوز و گلوکز تبدیل میکند.
- یک زنبور در طول زندگی خود حدود یک دوازدهم قاشق چای خوری (0.8 گرم) عسل تولید می کند.
- برای تولید 500 گرم عسل، یک کلنی زنبور عسل به 2 میلیون بازدید گل نیاز دارد.
- زنبور با افزودن مواد ضد باکتریایی و کاهش رطوبت، جلوی تخمیر و فاسد شدن عسل را میگیرد. (همین ویژگی باعث شده عسل تاریخ انقضا نداشته باشد و برای مدت طولانی فاسد نشود)
- عسل دارای خواص ضد باکتریایی، ضد التهابی و پروبیوتیکی است و اگر به درستی نگهداری شود، هرگز از بین نمی رود.
از خواص آب و عسل برای سلامتی چه می دانید؟
سخن پایانی
در این مقاله به بررسی سؤال عسل چگونه تولید میشود و رازها و عوامل مؤثر بر تولید عسل پرداختیم. تولید عسل یک فرآیند پیچیده است که به تعامل بین عناصر مختلف از سلامت زنبورها تا شرایط محیطی بستگی دارد و هر مرحله از این فرآیند بر کیفیت و میزان تولید عسل نهایی تأثیر می گذارد.
